مقایسه ی قطعات انوری، ابن یمین و پروین اعتصامی

رساله ی حاضر تلاشی است در جهت مقایسه ی قطعات انوری، ابن یمین و پروین اعتصامی. و در آن زبان، بیان مضامین و صور خیال موجود در قطعات این شاعران مورد بررسی قرار گرفته است. بامقایسه ی قطعات این شاعران می توان دریافت که زبان این اشعار، ساده و روان و خالی از هرگونه تکلف است و از تمثیل در آن ها فراوان استفاده شده است. پروین در سرودن قطعات خود به انوری و ابن یمین نظر داشته، اما یکی از مواردی شعر پروین را از اشعار دو شاعر دیگر متمایز کرده، مناظرات اوست که در این نوع شعر، شاعری صاحب سبک است. مهم ترین و گسترده ترین مضامین به کار گرفته شده در قطعات این شاعران، مسائل اخلاقی، تربیتی، اجتماعی و دینی چون توصیه به قناعت، توصیه به راستی و پاکی، خردورزی، علم آموزی، ظلم ستیزی، عدالت طلبی و تقوا می باشد که مبنای فکری این مفاهیم بیشتر، برگرفته از قرآن و احادیث است. البته در این بین، پروین به مسائل اخلاقی و اجتماعی توجه بیشتری نشان داده و در واقع راز ماندگاری اشعار او جنبه های اخلاقی و اجتماعی آن ها است.. قطعات این شاعران علاوه بر دارا بودن مضامین اخلاقی و اجتماعی از صور خیال نیز بهره مند گردیده، اصلی ترین صور خیال به کار گرفته شده در قطعات آن ها، تشبیه است. بیشتر این تشبیهات از نوع بلیغ اضافی است. این شاعران که اغلب در پی قابل درک نمودن مفاهیم خود می باشند به تشبیهات حسی توجه بیشتری نشان داده اند. بعد از تشبیه، آن تصویر خیالی که در قطعات این شاعران، به خصوص پروین، برجسته می نماید، استعاره مسکنیه از نوع تشخیص است. آرایه های دیگر چون کنایه و مجاز در ردیف های بعدی قرار دارند، که البته همه ی صور خیال به کار گرفته شده، ساده و زود فهم بوده و کم تر دارای جنبه ی ابداعی و ابتکاری می باشند.